FreedomrestrictingIntervention TypeOfIntervention DefinitionCode niet correct
Concept
Vrijheidsbeperkende interventies bestaan uit maatregelen die worden ingezet om de betrokkene bewust in zijn/haar vrijheid te beperken om betrokkene of diens omgeving te beschermen.
Onder deze definitie vallen vele vormen van vrijheidsbeperking, zoals (niet uitputtend)
Onvrijwillig toedienen van vocht en voeding
Onvrijwillig toedienen van medicatie
Verrichten van medische controles of andere medische handelingen
Beperken van bewegingsvrijheid
Opnemen in een accommodatie en insluiten bij opname in een accommodatie
Uitoefenen van toezicht
Onderzoek aan kleding of lichaam
Beperking van bezoek en het gebruik van communicatie middelen
In het ziekenhuis gaat het meestal om beperking van bewegingsvrijheid door bijvoorbeeld het gebruik van bedhekken, aanschuiven van stoel-tafel of het gebruik van een armspalk bij infuus. Mogelijk gaat deze vrijheidsbeperkende interventie samen met het toedienen van rustgevende medicatie. Bij kleine kinderen gaat het veelal om fixatie van bijv handen ter voorkoming van het uittrekken van bijvoorbeeld een maagsonde.
Voor het toepassen ervan in ziekenhuizen door verpleegkundigen heeft Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) een handreiking gepubliceerd [ref. 3].
Bij de ggz en de gehandicapte zorg en psychogeriatrische zorg gaat het altijd om zorg die tegen de wil van de patiënt wordt toegepast.
Het wettelijk kader voor het toepassen van deze maatregelen wordt (per 1-1-2020) geregeld door twee wetten, te weten:
De Wet verplichte ggz (Wvggz) voor mensen met psychiatrische aandoeningen
De Wet zorg en dwang (Wzd) voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie.
In de Wvggz wordt hierbij gesproken van verplichte zorg, terwijl de Wzd de term onvrijwillige zorg hanteert.
Voor de registratie van de maatregelen wordt in het kader van de Wvggz gebruik gemaakt van een landelijk registratiesysteem, de Argusregistratie.
Purpose
Vrijheidsbeperkende interventies (ook wel onvrijwillige/verplichte zorg) worden toegepast ter voorkoming of beperking van ernstig nadeel voor betrokkene of anderen of voor het stabiliseren of herstellen van de geestelijke gezondheid van de betrokkene.
Het toepassen van vrijheidsbeperkende interventies is risicovol en kan schade voor de betrokkene opleveren indien niet zorgvuldig toegepast. Zorgverleners vervullen een belangrijke rol bij het signaleren van risico's, het observeren van het effect van de interventies en eventuele bijstelling van het beleid t.a.v. vrijheidsbeperkende interventies. Het vastleggen van alle gegevens omtrent de interventie is van groot belang voor inzicht in besluitvorming, toepassing en controle en evaluatie van de vrijheidsbeperkende interventies.
Tevens maakt de rapportage van toegepaste vrijheidsbeperkende interventies onderdeel uit van de set kwaliteitsindicatoren van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Evidence Base
De bouwsteen VrijheidsBeperkendeInterventie is zowel van toepassing op de zorg in de ziekenhuis omgeving als op de geestelijke en gehandicapten zorg en de psychogeriatrie.
Reden voor de aanpassing van de bouwsteen is het feit dat de Wet Bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Bopz), waar de bouwsteen mede op gebaseerd was in januari 2020 vervangen wordt door twee nieuwe wetten, te weten:
De Wet verplichte ggz (Wvggz) voor mensen met psychiatrische aandoeningen
De Wet zorg en dwang (Wzd) voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie.
De nieuwe wetten stellen nieuwe eisen aan welke gegevens vast gelegd worden. In de situaties waar de twee bovenstaande wetten van toepassing zijn, wordt de bouwsteen uitsluitend toegepast wanneer er sprake is van onvrijwillige/verplichte zorg. Daarom wordt in deze bouwsteen niet vastgelegd of er verzet is en in welke mate.
Vrijwillig opgelegde beperkingen vallen - op een aantal in de wet beschreven uitzonderingen na - onder de reguliere zorg en kunnen vastgelegd worden met de daarvoor bestemde bouwstenen.
De besluitvorming of er sprake is van onvrijwillige/verplichte zorg valt buiten de scope van de bouwsteen.
De bouwsteen biedt voor het vastleggen van de tijdsregistratie een begin- en eindtijdstip. Niet voor alle interventies is het laatste element relevant: sommige interventies zijn moment- en geen duurregistraties.
De bouwsteen heeft in deze versie nieuwe waardelijsten met interventies gekregen die gebaseerd zijn op de genoemde wetten. Hoewel verregaande harmonisatie is nagestreefd bij de definitie van de interventies is toch besloten drie deels verschillende lijsten te maken voor de verschillende situaties teneinde de juiste toepassing te vereenvoudigen. De genoemde situaties vereisen nu eenmaal andere interventies.
Information Model
Type
Id
Concept
Card.
Definitie
DefinitieCode
Verwijzing
NL-CM:14.6.1
VrijheidsbeperkendeInterventie
Rootconcept van de bouwsteen VrijheidsbeperkendeInterventie. Dit concept bevat alle gegevenselementen van de bouwsteen VrijheidsbeperkendeInterventie.
NL-CM:14.6.2
Wilsbekwaam
1
Indicator die aangeeft of de patiënt in staat wordt geacht om de gevolgen van een bepaalde handeling, situatie of besluitvorming te overzien.
NL-CM:14.6.3
WilsbekwaamToelichting
0..1
De toelichting op de beslissingen waarvoor de patiënt wilsonbekwaam is. De toelichting bevat tenminste waarvoor de persoon wilsonbekwaam is. .
De datum en tijd waarop de interventie is uitgevoerd bij moment registraties dan wel de datum en tijd waarop de interventie gestart is bij duurregistraties.
NL-CM:14.6.9
Einde
0..1
De datum en tijd waarop de interventie is beëindigd.
Kolommen Concept en DefinitieCode: houdt de muis boven de waarde voor meer informatie
Voor uitleg over de gebruikte symbolen, zie de legenda pagina
Example Instances
VrijheidsbeperkendeInterventie
JuridischeSituatie
Vertegenwoordiging
Voogdij
Wilsbekwaam
Nee
WilsbekwaamToelichting
Wilsonbekwaam t.a.v. geldzaken.
SoortInterventie
Handelingen met betrekking tot het beperken van inrichten van eigen leven.
Instemming
Instemming wettelijke vertegenwoordiger
Begin
01-05-2019
Einde
05-05-2019
VrijheidsbeperkendeInterventie
JuridischeSituatie
JuridischeStatus
Crisismaatregel
SoortInterventie
Plaatsing op een gesloten afdeling.
RedenVanToepassen
Afwenden crisissituatie
Begin
12-04-2020
Einde
13-04-2020
Issues
Ten tijde van het maken van deze versie van de bouwsteen, waren een aantal wetsteksten en uitwerkingen hiervan in genoemde regelingen uitsluitend in concept versie beschikbaar. De bouwsteen reflecteert de situatie van eind oktober 2019. Eventuele wijzigingen na deze datum zullen in volgende versies verwerkt worden. Ook definitieve referenties, zoals naar de Argus 2.0 registratie, zullen ook pas in latere versies beschikbaar komen.
Het stabiliseren of herstellen van de fysieke gezondheid van betrokkene in het geval diens gedrag als gevolg van zijn psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel daarvoor
Om informatie op basis van zorginformatiebouwstenen uit te wisselen zijn aanvullende, meer technische specificaties nodig. Niet iedere omgeving kan met dezelfde technische specificaties overweg. Om deze reden zijn er meerdere typen technische specificaties:
HL7® versie 3 CDA compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz ART-DECOR® omgeving
HL7® FHIR® compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz-omgeving op de Simplifier FHIR Registry
VrijheidsbeperkendeInterventie
Wilsbekwaam
of als spreadsheet 