GebruiksInstructie-v2.0.1(2023NL)

Uit Zorginformatiebouwstenen
Naar navigatie springen Naar zoeken springen


Let op!! Dit is niet de meeste recente versie van deze bouwsteen. Deze is ''hier'' te vinden.

Algemeen

Naam: nl.zorg.part.GebruiksInstructie EN.png
Versie: 2.0.1
ZIB Status:Final
Publicatie: 2023
Publicatie status: Prepublished
Publicatie datum: 15-10-2023

Back 16.png Terug naar ZIB overzicht

Metadata

DCM::CoderList Projectgroep Medicatieproces
DCM::ContactInformation.Address
DCM::ContactInformation.Name
DCM::ContactInformation.Telecom
DCM::ContentAuthorList Projectgroep Medicatieproces
DCM::CreationDate 1-3-2017
DCM::DeprecatedDate
DCM::DescriptionLanguage nl
DCM::EndorsingAuthority.Address
DCM::EndorsingAuthority.Name
DCM::EndorsingAuthority.Telecom
DCM::Id 2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.40.3.9.12
DCM::KeywordList
DCM::LifecycleStatus Final
DCM::ModelerList
DCM::Name nl.zorg.part.GebruiksInstructie
DCM::PublicationDate 15-10-2023
DCM::PublicationStatus Prepublished
DCM::ReviewerList Projectgroep Medicatieproces & Architectuurgroep Registratie aan de Bron
DCM::RevisionDate 08-09-2023
DCM::Supersedes nl.zorg.part.GebruiksInstructie-v2.0
DCM::Version 2.0.1
HCIM::PublicationLanguage NL

Revision History

Publicatieversie 1.0 (04-09-2017)

Publicatieversie 1.1 (31-12-2017)

ZIB-617 Toevoeging aan Eenheid van Keerdosis
ZIB-643 Kleine tekstuele verbeteringen

Publicatieversie 1.1.1 (01-10-2018)

ZIB-637 Beschrijving Toedieningsduur aanpassen

Publicatieversie 1.1.2 (26-02-2019)

ZIB-644 Aanvullende instructie: geen string maar code

Publicatieversie 1.1.3 (06-07-2019)

ZIB-786 aanpassing omschrijving 'Aanvullende instructie'

Publicatieversie 1.2 (31-01-2020)

ZIB-909 waarde toevoegen aan waardelijst voor zo nodig criterium
ZIB-785 Aanpassing omschrijving 'keerdosis'
ZIB-787 aanpassing waardenlijst 'Toedieningsweg'

Publicatieversie 1.2.1 (01-09-2020)

ZIB-782 Aanpassing omschrijving 'criterium' (mp-dataelement900-19945)
ZIB-799 DurationOfAdministration een TimeInterval in plaats van een Range
ZIB-1028 Verwijzing naar NHG tabel aanpassing
ZIB-1032 Omschrijving bij doseerduur (zin verwijderen)

Publicatieversie 1.3 (01-12-2021)

ZIB-1305 Dagdeel is vertaald naar 'time of day'
ZIB-1380 Aanpassing omschrijving codetabel
ZIB-1411 Verkeerde Engelse vertaling voor MaximaleDosering

Publicatieversie 2.0 (10-06-2022)

ZIB-1464 Geen informatie
ZIB-1727 Verzameling errata bouwsteen Gebruiksinstructie (zit in MA, TA en MGB)

Publicatieversie 2.0.1 (15-10-2023)

ZIB-1974 Suggested typo and textual improvements

Concept

Aanwijzingen voor het gebruik of toediening van de medicatie, bijvoorbeeld dosering en toedieningsweg. Bij medicatiegebruik is dit het gebruikspatroon dat de patiënt heeft gevolgd of met zichzelf heeft afgesproken.
Dit is een subbouwsteen

Purpose

Gebruiksinstructie geeft inzicht in de wijze waarop een geneesmiddel gebruikt dient te worden.

Information Model


#2543#ZonodigCriteriumCodelijst#MedicatieToedieningswegCodelijst#DagdeelCodelijst#WeekdagCodelijst#1384#1402#1387#1395#1390#1389Bereik-v1.0.1(2023NL)Bereik-v1.0.1(2023NL)#1391#1399Bereik-v1.0.1(2023NL)#1385#1396#1397#1388#1400#1403#1406#1407#AanvullendeInstructiesCodelijstTijdsInterval-v1.2(2023NL)GebruiksInstructie-v2.0.1Model(2023NL).png


Type Id Concept Card. Definitie DefinitieCode Verwijzing
Block.png NL-CM:9.12.22504 Arrowdown.pngGebruiksInstructie Rootconcept van de sub-bouwsteen GebruiksInstructie. Dit rootconcept bevat alle gegevenselementen van de bouwsteen GebruiksInstructie.
CD.png NL-CM:9.12.19944 Arrowright.pngAanvullendeInstructies 0..* De aanvullende instructie bevat een aanvullend uitleg over het gebruik. 

Het gaat hier om alle aanwijzingen voor gebruik. De tekst kan afkomstig zijn van het oorspronkelijke "papieren" medicatievoorschrift, maar kan ook gegenereerd worden uit de gecodeerde gegevens. Dit concept mag meer informatie bevatten dan gestructureerd gecodeerd is in de onderliggende informatie, maar mag er niet mee in tegenspraak zijn. De instructies mogen niet conflicteren met andere onderdelen van het toedieningsverzoek. De instructies kunnen ook verwijzen naar een bestaand protocol. De teksten in de G-standaard die dit attribuut kunnen ondersteunen, zijn opgenomen in bestand 362 waar de teksten uit NHG-tabel Gebruiksvoorschrift zijn opgenomen. Deze teksten kunnen gebruikt worden om invulling te geven aan dit concept.

List2.png AanvullendeInstructiesCodelijst
ST.png NL-CM:9.12.9581 Arrowright.pngOmschrijving 0..1 Tekstuele omschrijving van de volledige gebruiksinstructie inclusief de gebruiksperiode.
PQ.png NL-CM:9.12.22505 Arrowright.pngHerhaalperiodeCyclischSchema 0..1 De herhaalperiode van een cyclisch schema (van één of meer doseerinstructies). Een cyclisch schema wordt weergegeven in dagen, de bijbehorende doseerduur is daarbij ook in dagen.

Voorbeelden van een cyclisch schema:  de anticonceptiepil (21 dagen 1 maal per dag 1 stuk, dan 7 dagen niet, dit herhalen), de herhaalperiode is hier 28 d

CD.png NL-CM:9.12.19941 Arrowright.pngToedieningsweg 0..1 De route waarlangs de medicatie wordt toegediend (oraal, nasaal, intraveneus, et cetera).
List2.png MedicatieToedieningswegCodelijst
Folder.png NL-CM:9.12.22095 Arrowdown.pngDoseerinstructie 0..* Doseerinstructie
PQ.png NL-CM:9.12.22506 Arrowright.pngDoseerduur 0..1 De beoogde tijdsduur voor deze doseerinstructie, bijvoorbeeld 5 dagen of 8 weken.

Bij medicatie voor onbepaalde duur wordt in de laatste doseerinstructie de doseerduur leeg gelaten.

INT.png NL-CM:9.12.22503 Arrowright.pngVolgnummer 0..1 Deze geeft de volgorde van de doseerinstructies aan binnen de medicatieafspraak.
Folder.png NL-CM:9.12.19935 Arrowdown.pngDosering 0..* De container van het concept Dosering. Deze container bevat alle gegevenselementen van de concept Dosering.

Instructies voor toediening van de medicatie aan de toediener (de patiënt zelf, een verpleegkundige of andere hulpverlener). Bij inventarisatie van medicatiegebruik beschrijft de dosering het gebruikspatroon dat de patiënt met zichzelf heeft afgesproken.

Als het doseerschema (spreiding van toedieningen over de tijd) vast is en de keerdosis ook, dan is er een enkele gebruiksinstructie.

Er kunnen meerdere <i>parallelle</i> gebruiksinstructies opgenomen worden bij een wisselende doseerhoeveelheid binnen de dag en bij een variabele gebruiksfrequentie.

Er kunnen meerdere <i>sequentiële</i> gebruiksinstructies opgenomen worden bij wisselende doseerhoeveelheden binnen de periode en/of een wisselend doseerschema.

Verwijzing.png NL-CM:9.12.19942 Arrowright.pngToedieningssnelheid::Bereik 0..1 De toedieningssnelheid wordt gebruikt bij de langzame toediening van vloeistoffen. De meeteenheid is in de praktijk vrijwel altijd ml/uur.

Ook het opgeven van een interval (bijv. 0-10 ml/uur) is een gebruikelijke optie.

Bijvoorbeeld, bij toedieningssnelheid van 10ml/uur geldt: <ul> <li>aantal = 10, <li>gebruikseenheid = ml, <li>tijdseenheid = uur </li></ul>

Block.png Bereik
Verwijzing.png NL-CM:9.12.23141 Arrowright.pngToedieningsduur::TijdsInterval 0..1 De toedieningsduur definieert de tijdsduur gedurende welke het medicijn wordt toegediend enwordt voornamelijk gebruikt bij de langzame parenterale toediening van vloeistoffen.
Block.png TijdsInterval
Verwijzing.png NL-CM:9.12.19940 Arrowright.pngKeerdosis::Bereik 0..1 De keerdosis bevat de hoeveelheid/eenheid die per gift wordt gegeven. De eenheid kan elke eenheid zijn die bij het geneesmiddel kan voorkomen.
Block.png Bereik
Folder.png NL-CM:9.12.22512 Arrowdown.pngZonodig 0..1 Zo nodig betekent dat de toediening alleen onder een bepaalde voorwaarde wordt uitgevoerd.

Zie ook de sectie Instructions voor meer informatie over het gebruik.

CD.png NL-CM:9.12.19945 Arrowright.pngCriterium 0..* De voorwaarde voor het toedienen van een medicament kan zijn:

<ul> <li>een fysiologische meetwaarde (plasma glucose concentratie, lichaamstemperatuur, bloeddruk);</li> <li>een symptoom of andere omstandigheid (bij hoofdpijn, bij jeuk).</li> </ul> Aanvullende teksten uit G-standaard bst362 vormen de waardelijst om dit concept gecodeerd door te geven. Daarbij moet altijd ook de tekstuele omschrijving van die code meegegeven worden. Fysiologische meetwaarden of andere voorwaarden die niet in bst362 voorkomen, hoeven niet gecodeerd te worden. Deze kunnen uitgedrukt worden in vrije tekst in het concept omschrijving.

List2.png ZonodigCriteriumCodelijst
PQ.png NL-CM:9.12.19946 Arrowright.pngMaximaleDosering 0..1 Een MaximaleDosering maximaliseert (in tijd) het gebruik van een middel in een 'zo nodig' voorschrift.
Folder.png NL-CM:9.12.19948 Arrowdown.pngToedieningsschema 0..1 De specificatie van de tijdsmomenten waarop het medicament toegediend wordt of zal worden. De wijze waarop dit wordt weergegeven is:

<ul> <li>Tijdstip(pen) (16:00) of gebeurtenissen ("voor het eten") waarop het medicament dagelijks ingenomen moet worden.</li> <li>Een specifiek aantal keren dat het medicament dagelijks ingenomen moet worden ("3x per dag"), aangeduid met de frequentie</li> <li>Een tijdsafstand tussen opeenvolgende innames ("Elke 2 uur", "elke 3 dagen"), aangeduid met Interval.</li> <li>Combinaties van periodes met een interval en een duur ("Gedurende drie van vier weken dagelijks 1 : het pilschema")</li> </ul>

Als een medicament niet dagelijks ingenomen moet worden, kan het voorgaande gecombineerd worden met dagaanduidingen: <ul> <li>Een of meerdere weekdagen waarop de toediening moet plaatsvinden ("maandag, woensdag, vrijdag")</li> <li>"3 keer per week", "2 keer per maand".</li> </ul>

Standaard zal de gespecificeerde toediening "oneindig" herhaald worden tot: <ul> <li>De einddatum en tijd bereikt is</li> <li>De totale toedieningsduur bereikt is (gedurende 14 dagen)</li> <li>Een specifiek aantal toedieningen bereikt is ("20 giften), op te geven in het concept Frequentie.</li> </ul>

Verwijzing.png NL-CM:9.12.19949 Arrowright.pngFrequentie::Bereik 0..1 De frequentie geeft het aantal doseermomenten per tijdseenheid, meestal per dag. Als dit gegeven is opgenomen, dan zal het Interval niet zijn opgegeven. Meestal bestaat frequentie uit zowel aantal als tijdseenheid (3 maal per dag), maar het kan ook zonder tijdseenheid voorkomen (éénmalig).

Er wordt dan een redelijke verdeling over de dag verwacht, maar dit komt niet heel precies en wordt aan de patiënt overgelaten. Het is de gebruikelijke manier van voorschrijven extramuraal. Bij baxteren en intramuraal wordt uit een dergelijk voorschrift daarna een (locatiegebonden) uitwerking gemaakt in uitdeeltijden (logistiek).

De tijdseenheid van de frequentie moet gelijk zijn aan hoe deze is weergegeven in de tekstuele weergave van de dosering.

Bijvoorbeeld: bij dosering '2 maal per dag...' geldt: <ul> <li>aantal = 2 <li>tijdseenheid = 'dag'. </li></ul> bij dosering '3 maal per week...' geldt: <ul> <li>aantal = 3 <li>tijdseenheid = 'week'. </li></ul>

Block.png Bereik
CD.png NL-CM:9.12.19952 Arrowright.pngWeekdag 0..* Weekdag definieert een patroon van toedieningen op vaste weekdagen.
List2.png WeekdagCodelijst
CD.png NL-CM:9.12.19953 Arrowright.pngDagdeel 0..* Dagdeel: ochtend, middag, avond, nacht.
List2.png DagdeelCodelijst
TS.png NL-CM:9.12.19951 Arrowright.pngToedientijd 0..* De toedientijd is een specifieke (klok)tijd op de dag. Deze tijd is meestal niet exact (bedoeld). Er kunnen meerdere inname tijdstippen op een dag zijn.

De beoogde toedientijd kan ook als dagdeel worden aangegeven (ochtend, middag, avond, nacht). De toedientijd blijft dan leeg, waarbij het dagdeel vastgelegd kan worden in het concept Dagdeel.

PQ.png NL-CM:9.12.19950 Arrowright.pngInterval 0..1 Het interval geeft de tijd tussen doseermomenten weer. Als dit gegeven is opgenomen, dan zal de <i>Frequentie </i>niet zijn opgegeven.

Voorbeelden : elke 4 uur, om de 3 weken.

De tijdstippen kunnen nu vrij gekozen worden, maar de verdeling over de dag komt nauwer en het interval tussen de tijdstippen is belangrijk (bv. antibiotica) Bij baxteren en intramuraal wordt uit een dergelijk voorschrift daarna een (locatiegebonden) uitwerking gemaakt in uitdeeltijden (logistiek).

Kolommen Concept en DefinitieCode: houdt de muis boven de waarde voor meer informatie
Voor uitleg over de gebruikte symbolen, zie de legenda pagina List2.png

Example Instances

Gebruiksinstructie
Omschrijving Doseerinstructie
Doseerduur Dosering|Keerdosis Toedieningsschema |Frequentie |Interval |Toedientijd |Weekdag |Dagdeel
Van 8-9-2017 tot 18-9-2017 1x per dag 1 stuk. Vanaf 18-9-2017 staken. 1 stuk 1x per dag
Vanaf 6 maart 2016 1x per week op maandag om 14uur 15 mg (=0,6 ml) 15 mg (=0,6 ml) 1x per week op maandag (14u)

Instructions

Zonodig dosering:
Het gebruiken van de term ‘zo nodig’ of een specifieke reden (bijv. ‘bij pijn’) om medicatie in te nemen leidt tot onduidelijkheid. Er is niet altijd duidelijk of de hele dosering ‘zo nodig’ is of alleen een deel van de dosering. Bijvoorbeeld: 1x daags 1-2 tabletten zo nodig. Dit kan betekenen: per dag 1 tablet vast en 1 tablet zo nodig of zo nodig maximaal 2 tabletten. Zo nodig medicatie wordt niet opgenomen in GDS. In de eerste situatie komt er 1 tablet in de GDS en wordt er 1 tablet los geleverd. In de tweede situatie is er alleen losse levering. Het systeem dient voldoende duidelijk te maken of de gehele instructie of een deel van de dosering zo nodig is. De ZIB ondersteunt beide hierboven beschreven opties.
toedieningsweg:
Bij het kiezen van de toedieningsweg kan het beste vanuit uit bst760 van de G-Standaard Toedieningswegen de code worden opgezocht. zie voor meer informatie over de g-standaard zie https://www.z-index.nl

Valuesets

AanvullendeInstructiesCodelijst

Valueset OID: 2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.40.2.9.12.5 Binding: Extensible
Conceptnaam Codestelselnaam Codesysteem OID
Alle Waarden G-Standaard Gebruiksvoorschrift 2.16.840.1.113883.2.4.4.5

DagdeelCodelijst

Valueset OID: 2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.40.2.9.12.3 Binding: Required
Conceptnaam Conceptcode Codestelselnaam Codesysteem OID Omschrijving
's ochtends 73775008 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 's ochtends
's middags 255213009 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 's middags
's avonds 3157002 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 's avonds
's nachts 2546009 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 's nachts

MedicatieToedieningswegCodelijst

Valueset OID: 2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.40.2.9.12.1 Binding: Required
Conceptnaam Codestelselnaam Codesysteem OID
Alle waarden G-Standaard Toedieningswegen 2.16.840.1.113883.2.4.4.9

WeekdagCodelijst

Valueset OID: 2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.40.2.9.12.2 Binding: Required
Conceptnaam Conceptcode Codestelselnaam Codesysteem OID Omschrijving
Maandag 307145004 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 maandag
Dinsdag 307147007 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 dinsdag
Woensdag 307148002 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 woensdag
Donderdag 307149005 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 donderdag
Vrijdag 307150005 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 vrijdag
Zaterdag 307151009 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 zaterdag
Zondag 307146003 SNOMED CT 2.16.840.1.113883.6.96 zondag

ZonodigCriteriumCodelijst

Valueset OID: 2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.40.2.9.12.4 Binding: Required
Conceptnaam Conceptcode Codestelselnaam Codesysteem OID Omschrijving
Bij een aanval 1022 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij een aanval
Bij benauwdheid 1023 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij benauwdheid
Bij diarree 1024 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij diarree
Bij pijn 1028 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij pijn
Bij jeuk 1121 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij jeuk
Zo nodig 1137 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Zo nodig
Bij hoofdpijn 1144 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij hoofdpijn
Bij koorts 1145 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij koorts
Bij hoge koorts 1146 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij hoge koorts
Bij koorts en/of pijn 1147 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij koorts en/of pijn
Bij hoest 1387 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij hoest
Bij menstruatiepijnen 1540 GSt bst362 2.16.840.1.113883.2.4.4.5 Bij menstruatiepijnen
Overig OTH NullFlavor 2.16.840.1.113883.5.1008 Overig
Geen Informatie NI NullFlavor 2.16.840.1.113883.5.1008 Geen Informatie

Deze bouwsteen in overige publicaties

Bouwsteen verwijzingen

Deze bouwsteen verwijst naar

Deze bouwsteen wordt gebruikt in

Technische specificaties in HL7v3 CDA en HL7 FHIR

Om informatie op basis van zorginformatiebouwstenen uit te wisselen zijn aanvullende, meer technische specificaties nodig.<BR>Niet iedere omgeving kan met dezelfde technische specificaties overweg. Om deze reden zijn er meerdere typen technische specificaties:

  • HL7® versie 3 CDA compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz ART-DECOR® omgeving Artdecor.jpg
  • HL7® FHIR® compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz-omgeving op de Simplifier FHIR Registry Fhir.png

Downloads

De bouwsteen is ook beschikbaar als pdf bestand PDF.png of als spreadsheet Xlsx.png

Over deze informatie

De informatie in deze wiki pagina is gebaseerd op de Pre-publicatie 2023-1
SNOMED CT en LOINC codes zijn gebaseeerd op:

  • SNOMED Clinical Terms versie: 20230930 [R] (september 2023-editie)
  • LOINC version 2.76

De voorwaarden van gebruik staan op de beginpagina List2.png
Deze pagina is gegenereerd op 26/10/2023 10:22:22 met ZibExtraction v. 9.0.8682.20490

Back 16.png Terug naar ZIB overzicht
Overgenomen van "https://zibs.test-nictiz.nl/index.php?title=GebruiksInstructie-v2.0.1(2023NL)&oldid=25699"