Een verschijnsel waarmee een aandoening (ziekte of conditie) van de patiënt zich presenteert. Dit omvat ook een klacht of een bevinding, maar geen aanvullend onderzoek, zoals laboratoriumbepalingen functie- en beeldvormend onderzoek.
Purpose
Symptomen zijn een belangrijke basis voor het duiden van de aandoening (het stellen van de diagnose) en voor het inschatten van de ernst van de aandoening en de noodzaak voor nader onderzoek of behandeling. Symptomen en het beloop daarvan zijn ook essentieel voor het evalueren van de effectiviteit van de behandeling.
Evidence Base
<languages xml:space="preserve">
<nl-NL>Toelichting bij zib Symptoom
Een symptoom betreft een verschijnsel in brede zin (dus ook klacht en bevinding) waarmee een aandoening of gesteldheid zich presenteert, maar dan wel beperkt tot verschijnselen die de patiënt zelf opmerkt of die een zorgverlener, zo nodig met eenvoudige instrumenten, kan waarnemen.
Er kunnen meerdere symptomen verwijzen naar dezelfde AandoeningOfGesteldheid, want een aandoening of gesteldheid kan zich met > 1 symptoom presenteren.
Als een symptoom verandert, geeft een nieuwe instantiatie van zib Symptoom met dezelfde Symptoomnaam en een meer recente SymptoomStatusDatum aan hoe het symptoom zich op die meer recente datum(tijd) presenteerde. Een reeks van instantiaties van Symptoom met dezelfde SymptoomNaam representeert dan het verloop van het symptoom aan de hand van een oplopende waarde voor SymptoomStatusDatum.
De cardinaliteit van de verwijzing naar AandoeningOfGesteldheid is 0..1, omdat er bij een ontkenning van een symptoom geen sprake hoeft te zijn van een aandoening of gesteldheid waarop die ontkenning betrekking heeft. Om te representeren dat een patiënt geen koorts heeft, is het de bedoeling om gebruik te maken van de zib Uitsluiting met een verwijzing naar Symptoom. Indien de ontkenning van koorts op zichzelf staat, verwijst de instantiatie van Symptoom niet naar een AandoeningOfGesteldheid. Als de ontkenning van koorts expliciet op bepaalde aandoening of gesteldheid betrekking heeft, dan heeft de instantiatie van Symptoom wel een verwijzing naar de betreffende AandoeningOfGesteldheid.
Voorbeeld: stel een patiënt heeft een aandoening met de diagnose diverticulitis, dan kan de zorgverlener expliciet willen vastleggen dat er geen sprake is van koorts, omdat koorts een indicatie is voor opname. In dat geval zal het uitgesloten symptoom ‘koorts’ een verwijzing hebben naar dezelfde AandoeningOfGesteldheid als waar het diagnostisch inzicht ‘diverticulitis’ naar verwijst.
Functionaliteit (informatief)
Het kan voorkomen dat een zorgverlener nog geen (differentiaal)diagnose bij een patiënt kan stellen en alleen ≥ 1 belangrijke symptomen kan aangeven waarvan hij/zij denkt dat deze bij elkaar horen en waarschijnlijk door één aandoening verklaard kunnen worden. In dit geval moet het EPD een nieuwe AandoeningOfGesteldheid aanmaken en de nieuwe instantiatie(s) van Symptoom daarnaar laten verwijzen. Het EPD moet ook ondersteunen dat de zorgverlener ≥ 1 symptomen vastlegt bij een aandoening of gesteldheid met een bijbehorende (differentiaal)diagnose. Deze symptomen verwijzen dan naar diezelfde AandoeningOfGesteldheid.
Bij het wijzigen van een bestaand symptoom moet het EPD de nieuwe instantiatie van Symptoom laten verwijzen naar dezelfde AandoeningOfGesteldheid als de voorgaande instantiatie van Symptoom met dezelfde SymptoomNaam.
Information Model
Type
Id
Concept
Card.
Definitie
DefinitieCode
Verwijzing
NL-CM:5.5.1
Symptoom
Dit is een verwijzing naar het rootconcept van de bouwsteen Symptoom.
Meer gedetailleerde specificatie van de symptoomNaam die op basis van de codelijst is gekozen, omdat de vereiste mate van detail (nog) niet in de codelijst beschikbaar is.
NL-CM:5.5.12
AnatomischeLocatie
0..*
De plaats(en) op en/of in het lichaam waar het symptoom zich presenteert.
Handelingen, gebeurtenissen of omstandigheden die invloed hebben op de manier waarop het symptoom zich presenteert. I.h.a. gaat het om factoren die leiden tot verergering dan wel vermindering van het symptoom.
NL-CM:5.5.14
AandoeningOfGesteldheid
0..*
De aandoening of gesteldheid waarvan het symptoom een verschijnsel is.
Een in vrije tekst geformuleerde toelichting bij het symptoom, die niet wordt gerepresenteerd door de andere dataelementen in het informatiemodel.
Kolommen Concept en DefinitieCode: houdt de muis boven de waarde voor meer informatie
Voor uitleg over de gebruikte symbolen, zie de legenda pagina
Example Instances
Symptoom
SymptoomPeriode
StartDatumTijd
22-02-2023
22-02-2023
22-02-2023
EindDatumTijd
TijdsDuur
SymptoomStatusDatum
01-03-2023
05-03-2023
20-03-2023
SymptoomType
Symptoom
Symptoom
Symptoom
SymptoomNaam
Hoest
Hoest
Hoest
NadereSpecificatieSymptoomNaam
Droge hoest
Productieve hoest
Productieve hoest
Ontstaanswijze
Subacuut
TijdsPatroon
Aanvalsgewijs
Aanvalsgewijs
Beloop
Verslechterd
Verbeterd
Ernst
Mild
Matig
Mild
DuurBijOptreden
minimumWaarde
30 min
5 min
maximumWaarde
1,5 u
10 min
nominaleWaarde
BeïnvloedendeFactoren
Erger bij liggen
Toelichting
AnatomischeLocatie
Locatie
Lateraliteit
AandoeningOfGesteldheid
PeriodeAanwezig
StartDatumTijd
22-02-2023
22-02-2023
22-02-2023
EindDatumTijd
StatusDatum
01-03-2023
05-03-2023
20-03-2023
Beloop
Verslechterd
Verbeterd
Ernst
Mild
Matig
Mild
Symptoom
SymptoomPeriode
StartDatumTijd
15-01-2023 10:30
15-01-2023 10:30
EindDatumTijd
26-02-2023
TijdsDuur
SymptoomStatusDatum
15-01-2023
26-02-2023
SymptoomType
Symptoom
Symptoom
SymptoomNaam
Zwelling
Zwelling
NadereSpecificatieSymptoomNaam
Ontstaanswijze
Acuut
TijdsPatroon
Beloop
Niet meer aanwezig
Ernst
Ernstig
Beïnvloedende actoren
Neemt toe bij beweging en neemt af in rust.
Toelichting
AnatomischeLocatie
Locatie
Pols
Pols
Lateraliteit
Links
Links
AandoeningOfGesteldheid
PeriodeAanwezig
StartDatumTijd
15-01-2023
15-01-2023
EindDatumTijd
StatusDatum
15-01-2023
26-02-2023
Beloop
Herstellend
Ernst
Instructions
Een symptoom verwijst altijd naar de aandoening of gesteldheid waarvan het een uiting is. Er kunnen meerdere symptomen naar dezelfde aandoening of gesteldheid verwijzen.
Om informatie op basis van zorginformatiebouwstenen uit te wisselen zijn aanvullende, meer technische specificaties nodig.<BR>Niet iedere omgeving kan met dezelfde technische specificaties overweg. Om deze reden zijn er meerdere typen technische specificaties:
HL7® versie 3 CDA compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz ART-DECOR® omgeving
HL7® FHIR® compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz-omgeving op de Simplifier FHIR Registry
Symptoom
SymptoomPeriode::TijdsInterval
of als spreadsheet 