Een alert beschrijft een klinisch of administratief feit dat onder de aandacht van de gebruikers van de klinische systemen wordt gebracht, om er bij het vormen van diagnostisch en therapeutisch beleid of bij de omgang met de patiënt rekening mee te houden, meestal wegens een veiligheidsrisico.
Aandoeningen, die de overgevoeligheid van het lichaam voor een stof beschrijven, zich uitend in een specifieke fysiologische reactie na blootstelling, worden allergieën genoemd. Deze worden in een aparte bouwsteen beschreven
Waarschuwingen voor niet allergische aandoeningen kunnen betreffen:
Een aandoening, conditie of diagnose die beschouwd kan worden als contra-indicatie voor het ondergaan van een bepaalde therapie, zoals zwangerschap of een verlengd QT-syndroom;
Verminderde functie van een orgaansysteem (hartfalen, verminder lever- of nierfunctie, verminderde afweer);
Kans op verspreiding van bepaalde micro-organismen (multiresistente bacterie, tuberkelbacterie, HIV, HBV, Ebola virus);
Andere risico’s.
Purpose
Het vastleggen en doorgeven van aandoeningen of condities die aandacht behoeven, is een belangrijk onderdeel van de medische registratie. Het raakt de kern van patiëntveiligheid. In de uitvoering van onderzoek en behandeling moet veelal continu rekening worden gehouden met deze, als waarschuwing gemarkeerde, patiëntkenmerken. Ze verschaffen informatie die belangrijk is in relatie met de conditie van de patiënt en de opties die een zorgverlener heeft voor therapie. Aandoeningen die als Alert worden geregistreerd of overgedragen, kunnen ook als Probleem worden beschreven. Het verschil is hierin gelegen, dat de zorgverlener het probleem heeft aangemerkt als Alert = waarschuwing. In veel gevallen zal overdracht onderworpen zijn aan sterke privacy regels, aangezien de waarschuwing niet altijd een adequate reactie van de geïnformeerde omgeving kan uitlokken.
Evidence Base
Toelichting bij zib Alert
De zib Alert dekt een breed scala aan patiëntkenmerken op basis waarvan de zorgverlener onvoorwaardelijke dan wel voorwaardelijke waarschuwingen wil ontvangen. Het gaat daarbij waarschuwingen i.v.m. bepaalde infecties die specifieke (isolatie)maatregelen vereisen, situaties die een contra-indicatie kunnen zijn voor bepaalde behandelingen of onderzoek (zoals bijv. een pacemaker, waardoor de patiënt geen MRI-onderzoek mag ondergaan) of kenmerken die een contra-indicatie kunnen zijn voor bepaalde geneesmiddelen. Deze laatstgenoemde categorie ‘mogelijke contra-indicatie voor geneesmiddel’ kan een aandoening of conditie betreffen, maar ook gedrag (zoals topsporter) of kinderwens. Deze categorie is selecteerbaar via het element AlertType en heeft als waardenlijst Thesaurus 40 van de G-standaard, omdat de beslisregels waarvan de bewakingssoftware voor geneesmiddelen gebruik maakt, op deze standaard zijn gebaseerd.
Bij medicatiebewaking op basis van een alert van het type ‘mogelijke medicatie contra-indicatie’ maakt de software gebruik van ‘bijsluiterkennis’ die niet patiëntspecifiek is, maar gebaseerd is op farmacologische kenmerken. Er zal alleen een waarschuwing komen als het kenmerk van de patiënt een contra-indicatie is voor het geneesmiddel dat wordt voorgeschreven.
Bij medicatiebewaking op basis van een bewakingsbesluit, vindt bewaking niet plaats op basis van farmacologische metakennis m.b.t. een geneesmiddel, maar juist op basis van bepaalde stof(fen) waarop de ene patiënt wel en de andere patiënt niet nadelig reageert.
Functionaliteit (informatief)
Het is de bedoeling dat software voor medicatiebewaking de Alerts van het type ‘mogelijke contra-indicatie voor geneesmiddel’ raadpleegt om af te leiden of er bij het voorschrijven van een geneesmiddel een waarschuwing nodig is.
Information Model
Type
Id
Concept
Card.
Definitie
DefinitieCode
Verwijzing
NL-CM:8.3.1
Alert
Rootconcept van de bouwsteen Alert. Dit rootconcept bevat alle gegevenselementen van de bouwsteen Alert.
De datum en tijd waarop de beschreven toestand als waarschuwing is aangemerkt.
Dit kan een exacte datum en tijd zijn maar ook een globale aanduiding van de datum (bijvoorbeeld alleen jaar of jaar en maand).
NL-CM:8.3.8
EindDatumTijd
0..1
De datum en tijd waarop de beschreven toestand als waarschuwing is ingetrokken.
Dit kan een exacte datum en tijd zijn maar ook een globale aanduiding van de datum (bijvoorbeeld alleen jaar of jaar en maand).
NL-CM:8.3.4
AlertNaam
(0..1)
Een waarschuwing, anders dan een conditie of probleem. Zo kan bijvoorbeeld als alert 'Agressieve patient' meegegeven worden.
De waarschuwing kan als een gecodeerd gegeven worden vastgelegd (voor veelvoorkomende alerts zijn codes voorzien), maar gezien het dynamische karakter van de waarschuwingen cf. Sars en Ebola, zullen deze alerts vaak als vrije tekst doorgegeven worden.
Een gezondheidsprobleem of toestand van de patiënt die de reden is van het alert. Het kan hierbij gaan om een probleem,toestand of diagnose van de patiënt die geldt als contra-indicatie bij het voorschrijven van medicatie of waarmee rekening moet worden gehouden bij het vormen van diagnostisch en therapeutisch beleid. Dit kan zijn in het belang van de patiënt zelf, maar het kan ook gaan om een probleem of aandoening waardoor de patiënt een risico vormt voor zijn omgeving, bijvoorbeeld besmettingsgevaar. Het betreft hier verwijzigingen naar condities die vermeld staan op de probleemlijst van de patiënt.
Toelichtende opmerking bij de alert die niet in een van de andere elementen uitgedrukt kan worden.
48767-8 Verklarend commentaar [interpretatie] in {systeem} (tekstueel)
Kolommen Concept en DefinitieCode: houdt de muis boven de waarde voor meer informatie
Voor uitleg over de gebruikte symbolen, zie de legenda pagina
Example Instances
Alert
AlertNaam
Zwangerschap
AlertType
Conditie
BeginDatumTijd
15-11-2022
EindDatumTijd
10-08-2023
RedenBeëindigingAlert
Einde zwangerschap
Vaststeller::Zorgverlener
Naam
R. van der Laan - Bakker
Specialisme
Verloskundige
Alert
AlertNaam
Drager MRSA
AlertType
Waarschuwing
BeginDatumTijd
12-01-2024
Vaststeller::Zorgverlener
Naam
G. de Zeeuw
Specialisme
Microbioloog
Alert
AlertNaam
Topsportbeoefening
AlertType
Mogelijke medicatie contra-indicatie
BeginDatumTijd
18-10-2020
Vaststeller::Zorgverlener
Naam
L. Peeters
Specialisme
Sportarts
Instructions
Indien sprake is van een contra-indicatie die tevens van belang is voor de medicatieveiligheid dient deze ook via de g-standaard (Thesaurus 40) te worden vastgelegd. Zie hiervoor de bouwsteen MedicatieContraIndicatie
Om informatie op basis van zorginformatiebouwstenen uit te wisselen zijn aanvullende, meer technische specificaties nodig.<BR>Niet iedere omgeving kan met dezelfde technische specificaties overweg. Om deze reden zijn er meerdere typen technische specificaties:
HL7® versie 3 CDA compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz ART-DECOR® omgeving
HL7® FHIR® compatibele specificaties, beschikbaar via de Nictiz-omgeving op de Simplifier FHIR Registry
Alert
AlertType
of als spreadsheet 